Metoda ośrodków  pracy

Metoda ośrodków  pracy odpowiada dążeniom rozwojowym dzieci z trudnościami. Umożliwia dostępny im optymalny rozwój psychofizyczny. Ułatwia zdobycie wiedzy o otoczeniu, realizuje treści wychowawcze, przygotowuje do udziału w życiu kulturalnym i w przeobrażeniach zachodzących w środowisku. Metoda ta poprzez całościowe nauczanie pozwala łączyć działania dydaktyczne i rewalidacyjne. Sprawia, że zajęcia lekcyjne są ciekawe, przeżywane emocjonalnie, a zdobywanie umiejętności nie jest sztuczne. Poprzez ścisły związek z życiem metoda ta stopniowo wprowadza dziecko w poznanie świata i włącza w zmieniającą się rzeczywistość. Aktywność dziecka traktuje jako podstawową zasadę poznawczą, daje możliwość kontrolowania zdobytych wiadomości poprzez ich zastosowanie w działalności praktycznej. Uczy obserwowania, badania, myślenia, rozumienia zjawisk przyrody i zjawisk społecznych, uczy wyciągania wniosków, przyczynowego ujmowania zjawisk społeczno-przyrodniczych. Dzięki ciągłości, systematyczności i logice w układzie materiału, dzięki poznawaniu za pomocą wszystkich zmysłów w warunkach naturalnych dla danych treści oraz powiązaniu teorii z praktyką sprzyja rozwojowi mechanizmów poznawczych. W metodzie ośrodków pracy treści nauczania zaczerpnięte są ze środowiska społeczno – przyrodniczego obejmujące następujące działy tematyczne:
- pory roku i związane z nimi zmiany w przyrodzie (świat zwierząt i roślin) oraz zajęcia przyrodnicze
- w szkole, w klasie, otoczenie szkoły, droga do szkoły
- rodzinny dom dziecka, życie w rodzinie, mieszkanie
- rodzinna miejscowość i okolice, urzędy, zdjęcia ludzi, zabytki itd.
- tematyka okolicznościowa związana ze świętami i innymi aktualnymi wydarzeniami
Dziecko poznaje zagadnienia od najprostszych do bardziej skomplikowanych, co pozwala na opieranie się na doświadczeniach już zdobytych i sprawia, że poznanie jest kontrolowane i wzbogacane. Zajęcia prowadzone metoda ośrodków pracy są zorganizowane racjonalnie, aby dziecko miało odpowiednią ilość czasu na wykonanie zadania, miało chwilę odpoczynku, a wysiłek umysłowy przeplatał się z zabawą i ćwiczeniami odprężającymi. Metoda uwzględnia szczególnie cechy indywidualne uczniów, ich zainteresowania, właściwości uwagi, pamięci i myślenia.

Metoda Felicji Affolter

Metoda Felicji Affolter opiera się na działaniu, które prowadzi do poznania przez dziecko otaczającego świata, nauczenia się wykonywania podstawowych codziennych czynności. Odbywa się to przez badanie wzajemnych relacji – „ja i otoczenie” na bazie doznań czuciowo-dotykowych. Aktywności te zmierzają w kierunku celowego poznania własnego działania. Ważną rolę odgrywa terapeuta, który kładzie ręce na grzbietowej stronie dłoni podopiecznego i lekko ukierunkowuje je na wykonanie zamierzonej czynności, takie działanie pozwala dziecku czuć się sprawcą. Pomoc terapeuty nie jest wyręczeniem, ale zachęcaniem do poznania i nauki. Dotykanie otoczenia jest jednoczenie badaniem siebie i środowiska. Im więcej doświadczeń czuciowych, tym sprawniej dzieci wykonują różne czynności. Terapia przez dotyk przełamuje również niewłaściwe nawyki i lęki dziecka. Należy podkreślić, że za skutecznie działającą dłonią podąża zazwyczaj wzrok, pojawia się więc poznanie wielozmysłowe.

Pedagogika zabawy

Zabawa odgrywa niezwykle ważną rolę w rozwoju dziecka. Jest ona naturalną drogą gromadzenia doświadczeń, uczenia się. Dziecko w zabawie odkrywa i poznaje właściwości różnych przedmiotów, manipulując nimi ma poczucie sprawczości, jednocześnie utrwala wiedzę o życiu ludzi i świecie, rozwija wszystkie funkcje umysłowe. Zabawa przynosi dziecku przyjemne przeżycia, sprawia radość. Aktywność dziecka w formie zabawy jest bardzo pomocna w rozwijaniu zdolności dostrzegania znaczących elementów obserwowanych faktów i zdarzeń, wskazywania różnych zależności i związków przyczynowo-skutkowych. Wiele elementów w codziennych zajęciach edukacyjnych zaczerpniętych jest z pedagogiki zabawy, dzięki czemu wiedza i umiejętności przyswajane są w sposób atrakcyjny dla dziecka i w radosnej atmosferze. Bardzo lubianą formą pedagogiki zabawy, są zajęcia z wykorzystaniem chusty animacyjnej. Wśród zabaw z chustą KLANZY można wyszczególnić:
- zabawy ułatwiające wzajemne poznanie i integrację grupy,
- zabawy ćwiczące współdziałanie
- zabawy ćwiczące refleks i spostrzegawczość, wymagające skupienia uwagi, ćwiczące szybkie reakcje na określony sygnał lub znak
- zabawy ćwiczące zwinność i zręczność, które rozwijają takie cechy charakteru, jak pewność siebie, wiara we własne siły i odwaga
- zabawy oparte na zaufaniu do grupy
- zabawy wprowadzające odprężenie i relaks
- zabawy ćwiczące sprawność manualną
- zabawy ćwiczące umiejętność rozpoznawania kolorów
- zabawy w ganianego, które wpływają na ogólną motorykę organizmu, ćwiczą szybkość i wytrzymałość
- zabawy oparte na zgadywaniu, rozwijające percepcję wzrokową, pamięć i spostrzegawczość
- gry, które uczą zasad i ich przestrzegania
- zabawy wymagające dodatkowych rekwizytów, modyfikują i uatrakcyjniają zabawy już istniejące
- zabawy przy muzyce

Programy aktywności Knillów

Programy aktywności „Świadomość ciała” oraz „Kontakt i komunikacja” przeznaczone są dla dzieci o różnym poziomie rozwoju intelektualnego i z różnymi rodzajami niesprawności fizycznej. Celem programów Knillów jest pomoc w uzyskaniu wiedzy dotyczącej: ciała jako całości, poczucia części ciała oraz faktu, że różne części ciała możemy używać w różny sposób. Ponadto pobudzania do działania, nawiązanie dobrego kontaktu z dzieckiem oraz przełamywanie barier komunikacji. Programy Aktywności opierają się na poznawaniu przez dziecko różnych rodzajów aktywności, poprzez dostosowywanie swych ruchów do melodyczno-rytmicznego akompaniamentu z nagrania. Metoda ta jest doskonałym sposobem w tworzeniu pomostu pomiędzy dzieckiem a otoczeniem, gdyż przyswajane formy aktywności sprzyjają występowaniu spontanicznych form porozumiewania się. Stanowi ponadto podstawę pozwalającą dziecku opanować coraz bardziej złożone umiejętności konieczne do codziennego funkcjonowania i dalszego rozwoju.

Poranny krąg – stymulacja polisensoryczna według pór roku

Metoda stymulacji polisensorycznej według pór roku polega na pobudzaniu wszystkich zmysłów dziecka za pomocą symboli zaczerpniętych ze świata przyrody, do których należą: żywioły, barwy, zapachy, smak, wrażenia dotykowe i termiczne. Wybrane symbole przyporządkowane zostały określonej porze roku i z nią są kojarzone przez dziecko. Symbole te zmieniają się w zależności od pory roku. Poranny krąg to spotkanie dziecka i nauczyciela (terapeuty) w odpowiednio stworzonym klimacie, w którym rytualizacja czynności daje poczucie bezpieczeństwa. Każdy element porannego kręgu staje się z czasem dla dziecka przewidywalny tzn. bezpieczny. Podczas stymulacji komunikacja pozostaje na poziomie niewerbalnym, opiera się głównie na języku znaków i symboli, ale nauczyciel także zachęca dziecko do komunikacji werbalnej, inicjując i podtrzymując kontakt wzrokowy z dzieckiem.

Ruch Rozwijający Weroniki Sherborne

Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne stosowana jest w celu wspomagania rozwoju psychoruchowego dzieci oraz w terapii osób niepełnosprawnych intelektualnie i fizycznie. Głównymi założeniami metody są: rozwijanie za pomocą ruchu świadomości własnego ciała i otaczającej nas przestrzeni; usprawnianie ruchowe; dzielenie przestrzeni z innymi osobami oraz nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu za pomocą ruchu i dotyku. Udział w zajęciach wpływa stymulująco na rozwój emocjonalny, społeczny i poznawczy dziecka. Ćwiczenia oparte są na twórczym wykorzystaniu ruchu, bliskim kontakcie fizycznych (dotyk), sprzyjającym tworzeniu więzi emocjonalnych i budowaniu poczucia bezpieczeństwa. W swym charakterze zbliżone są do spontanicznych i radosnych zabaw wieku dziecięcego inicjowanych przez rodzica lub same dzieci. Wykorzystywane podczas zajęć ćwiczenia można podzielić na:
1. Ćwiczenia prowadzące do poznania siebie i własnego ciała (świadomość własnej osoby, wyróżnionej wśród innych, świadomość części ciała)
2. Ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie i budować poczucie bezpieczeństwa w swoim otoczeniu (świadomość przestrzeni)
3. Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu praz współpracę z partnerem grupą (świadomość innych osób i kontakt z nimi), wśród których wyróżnia się ćwiczenia oparte na relacji „z”, na relacji „przeciwko” oraz na relacji „razem”.
4. Ćwiczenia twórcze.

Makaton

Każdy, również dziecko, pragnie wyrazić swoje potrzeby i myśli. Jeśli ma trudności w mówieniu, należy poszukiwać innych sposobów komunikacji, by dać mu poczucie, że jest rozumiane. Jedną z propozycji skutecznego i możliwego komunikowania się z dzieckiem jest Program Językowy Makaton, (należący do wspomagających i alternatywnych sposobów porozumiewania się – AAC). Na program Makatonu składają się znaki manualne (gesty) oraz/lub znaki graficzne (symbole). Gesty wspomagają słowne porozumiewanie się, wzmacniają przekazywany przez dziecko lub dziecku komunikat. Są też alternatywą dla mowy, gdy umiejętności werbalne dziecka są mocno zaburzone. Natomiast symbole graficzne przeznaczone są dla osób, które mają trudności w wykonaniu gestu, wskazują symbol sygnalizując swoje potrzeby, zainteresowania. Gesty i symbole nie wykluczają się wzajemnie, mogą być stosowane łącznie lub rozdzielnie. Zarówno gestom jak i symbolom zawsze towarzyszy mowa. Makaton wykorzystuje zatem dostępne kanały porozumiewania się czyli słuchowy, migowy, wzrokowy oraz werbalny. Cele metody:
- podstawowa komunikacja
- pomoc w rozumieniu
- rozwój umiejętności językowych
- ułatwianie interakcji społecznych
- pomoc w budowaniu relacji
- nauka umiejętności potrzebnych w czytaniu i pisaniu